วัดไทรอารีรักษ์
ไม่อนุญาตให้สตรีเข้าไปในโบสถ์
วัดศูนย์กลางของชาวมอญอีกแห่งของ อ. โพธาราม มีภาพจิตรกรรมอยู่ภายในหอระฆังซึ่งตั้งอยู่บริเวณกุฏิเจ้าอาวาส ภาพบางส่วนลบเลือนมาก ส่วนในโบสถ์มีภาพจิตรกรรมฝาผนังทั้งสี่ด้าน รวมทั้งบริเวณมุขสกัดด้านนอกริมแม่น้ำแม่กลอง เขียนเป็นเรื่องชาดก พุทธประวัติ และพระอริยสงฆ์ รายละเอียดของภาพสะท้อนให้เห็นชีวิต สังคม วัฒนธรรม ของกลุ่มชาวมอญในอดีต
เนื่องจากเป็นวัดของชาวมอญซึ่งเคร่งครัดในวินัยทางพุทธศาสนา จึงไม่อนุญาตให้สตรีเข้าไปภายในโบสถ์หรือเขตสังฆกรรม
สิ่งน่าสนใจ
ภาพเขียนวิถีชีวิตและบุญประเพณี เป็นภาพช่วงที่พระพุทธเจ้าเสด็จปรินิพพาน มีการอัญเชิญพระบรมศพใส่พระโกศเพื่ออัญเชิญขึ้นสู่พระเมรุมาศ ช่างเขียนมิได้วาดโกศเป็นทรงสูงอย่างที่ใช้สำหรับพระบรมศพกษัตริย์หรือเจ้านาย แต่เขียนเป็นหีบศพอย่างมอญที่เรียกว่า “ลุ้ง” ซึ่งใช้บรรจุศพพระภิกษุชั้นผู้ใหญ่เช่นเจ้าอาวาส
ลุ้งนี้มีลักษณะสอบล่างผายบน คนมอญเรียกอีกอย่างว่า “โลงยอดดอกผักบุ้ง” หากนักท่องเที่ยวอยากชมหีบศพแบบนี้ สามารถไปชมได้ที่พิพิธภัณฑ์ในวัดคงคารามซึ่งตั้งอยู่ไม่ไกลกัน
ภาพมหรสพที่ชาวมอญนิยม เป็นภาพหลังจากองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จสู่ปรินิพพานแล้ว มีการตั้งพระเมรุมาศถวายพระเพลิง และมีมหรสพฉลองพระเมรุมาศ เช่น ญวนหกการละเล่นกายกรรมอย่างหนึ่ง ละครและหนังใหญ่ซึ่งเป็นการแสดงที่ปรากฏตามวัดต่างๆ ในย่านนี้ ดังเช่นละครวัดไทรอารีรักษ์ หนังใหญ่วัดขนอน ในสมัยนั้นยังไม่มีไฟฟ้าใช้ การแสดงหนังใหญ่จึงอาศัยใช้กะลามาสุมกองไฟให้แสงเงา วัดใหญ่นครชุมน์ซึ่งตั้งอยู่ใกล้เคียง มีช่างดอกไม้เพลิงฝีมือดี ทำไฟพะเนียง ไฟผึ้ง ได้สวยงาม
คนมอญกับงานศพ
คนมอญถือว่าการตายเป็นเรื่องสำคัญ โดยเฉพาะศพพระศพเจ้าถือเป็นเรื่องพิเศษกว่าศพชาวบ้านทั่วไป พระผู้ใหญ่มีลูกศิษย์ลูกหามาก ลูกศิษย์ก็จัดงานศพพระภิกษุที่ตนเคารพนับถืออย่างยิ่งใหญ่
หากเป็นเพื่อนบ้านเสียชีวิต ชาวมอญจะบอกต่อกันไปเพื่อพิจารณาร่วมกันว่าศพนี้ตายอย่างไร
ถ้าตายดีคือเจ็บไข้ได้ป่วย ตายตามอายุไขหรือความชราภาพ ก็จะเก็บไว้ประมาณ 1 เดือนจึงทำบุญ ยิ่งถ้ารอให้ครบปีได้จะถือว่ายิ่งสมบูรณ์ จะสวดศพอย่างไร มีมหรสพอย่างไรก็ได้ เสนียดจัญไรจะไม่พัวพันกับวงศ์ตระกูล
ถ้าตายไม่ดี อย่างเป็นมะเร็งเน่าเฟะ ตายโหง เช่น ถูกยิงตาย ฆ่าตัวตาย หรือเสียชีวิตจากอุบัติเหตุ คนมอญถือว่าไม่ควรทิ้งศพไว้ข้ามคืน ต้องรีบทำโลงไปฝังเก็บก่อนหรือไม่ก็เก็บเข้าโกดัง โดยยังไม่เผาไม่ทำบุญ เพียงนิมนต์พระสี่รูปไปสวด เชื่อว่าหากไม่ทำเช่นนี้ การตายลักษณะนี้จะเวียนมาสู่คนในครอบครัวอีก ทั้งในคัมภีร์มอญก็บอกไว้ว่า ถ้าไม่ทำแบบนี้จะได้รับความเสียหายเจ็ดชั้นหรือเจ็ดชั่วโคตร