วัดอรัญญิกาวาส

     วัดอรัญญิกาวาส หรือที่ชาวบ้านเรียกสั้นๆ ว่า “วัดอรัญญิก” เป็นที่ประดิษฐานพระปรางค์สูงใหญ่ซึ่งมีระเบียงคดล้อมรอบ คล้ายกับที่วัดมหาธาตุซึ่งอยู่ในย่านเทศบาลเมืองราชบุรี  ทัศนียภาพเมื่อใกล้ถึงวัดนี้มองดูสวยงามมาก คือจะเห็นองค์ปรางค์สูงชะลูด โดยมีเทือกเขางูอยู่เบื้องหลัง  ถ้าไปในช่วงเย็นของฤดูร้อน อาจได้เห็นพระอาทิตย์ดวงกลมสีแสดเคลื่อนลับเหลี่ยมเขางูอย่างงดงาม

     ตามประวัติที่ทางวัดบันทึกไว้ โบสถ์หลังเก่าด้านหน้าองค์ปรางค์สร้างเมื่อ ร.ศ. 113 (พ.ศ. 2438)  ภายในโบสถ์มีพระพุทธรูปปูนปั้นปิดทองปางมารวิชัย ขนาดหน้าตักกว้าง 2 ม. สูง 3 ม. เป็นพระประธาน และเคยมีพระพุทธรูปทองคำประดิษฐานอยู่ แต่ปัจจุบันหายไปแล้ว เหลือเพียงโต๊ะหมู่บูชาประดับมุก  ของมีค่าดังกล่าวผู้สร้างโบสถ์เป็นผู้สร้างถวาย

     ปรางค์  อยู่ด้านหลังโบสถ์หลังเก่า  เป็นปรางค์ขนาดสูงใหญ่ มีระเบียงคดล้อมรอบ  เดิมมีปรางค์บริวารล้อมรอบทั้งสี่ทิศ แต่ปัจจุบันเหลืออยู่เพียงองค์เดียวคือปรางค์ทิศเหนือ  ลักษณะเช่นนี้เหมือนปรางค์วัดมหาธาตุ ย่านเขางู เขตเทศบาลเมืองราชบุรี  เมื่อครั้งที่มีการบูรณะองค์ปรางค์ ได้พบพระบรมสารีริกธาตุและพระพุทธรูปทองคำขนาดหน้าตักกว้าง 8-10 นิ้ว บริเวณระเบียงคดรอบองค์ปรางค์เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปศิลปะลพบุรี โดยมีปูนโบกทับอีกชั้นหนึ่ง จำนวน 41 องค์

     พระพุทธไสยาสน์  บริเวณด้านหลังนอกระเบียงคดเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปศิลาแดงขนาดใหญ่ ปางไสยาสน์ตะแคงขวา ซึ่งสันนิษฐานว่าสร้างในสมัยอยุธยา  พระพุทธไสยาสน์องค์นี้ได้รับการบูรณะขึ้นใหม่โดยช่างชาวเพชรบุรี ด้วยวิธีโบกปูนปิดทับของเดิม แล้วตำปูนเพชรโบกทับอีกชั้นหนึ่ง  ก่อนการบูรณะ พบพระพุทธรูปทองคำองค์เล็กกว่า 100 องค์ในองค์พระพุทธไสยาสน์