กาแฟดอยผาหมี

     หนึ่งในภาพแห่งความทรงจำของคนไทย คือภาพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชประทับบนล่อที่ชาวบ้านจูง ระหว่างเสด็จฯ เยี่ยมพสกนิกรชาวเขา  หลายคนอาจไม่รู้ว่าเหตุการณ์นี้เกิดขึ้นที่บ้านผาหมี อ. แม่สาย จ. เชียงราย

     บ้านผาหมีเป็นชุมชนชาวอาข่า ในอดีตอาศัยอยู่บนยอดดอยชายแดนไทย-พม่า ทำอาชีพปลูกฝิ่นตั้งแต่รุ่นปู่ย่าตายาย แต่การเสด็จฯ ของพระองค์ในวันนั้นเปลี่ยนแปลงชีวิตของพวกเขาไปตลอดกาล

     เมื่อรับทราบว่าคนที่นี่ไม่มีอาชีพอื่นนอกจากปลูกฝิ่น ในหลวง รัชกาลที่ 9 ทรงขอให้เลิก แต่ชาวบ้านบอกว่าเลิกได้ถ้ามีอย่างอื่นทำ พระองค์จึงให้ทำเกษตรอื่นทดแทน  ไม่กี่วันถัดมาก็มีรถสิบล้อของโครงการหลวงบรรทุกเมล็ดพันธุ์กว่า 100 ชนิดและอุปกรณ์การเกษตรมาแจกจ่ายชาวบ้าน

     พระองค์พระราชทานแนวคิดว่า ทดลองปลูกไปก่อน พืชบางชนิดไม่คุ้นเคยกับดินที่นี่ก็ไม่เป็นไร แต่ถ้าอันไหนเจริญงอกงามก็ให้ทำต่อไป  ผลจากวันนั้นทำให้ชาวบ้านพบว่า การปลูกกาแฟมีผลผลิตดีที่สุด รองลงมาคือลิ้นจี่และแมกคาเดเมีย

     ผ่านมา 50 ปีชาวบ้านผาหมียังคงปลูกกาแฟสร้างรายได้ บนพื้นที่ปลูกกว่า 1,500 ไร่ กระบวนการผลิตเป็นแบบธรรมชาติ ไม่ใช้สารเคมี

     ผลผลิตส่วนใหญ่ส่งให้ผู้รับซื้อนำไปผลิตเป็นกาแฟแบรนด์ต่างๆ ส่วนที่เหลือชาวบ้านขอกู้เงินจากธนาคารพัฒนาวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมแห่งประเทศไทย นำมาซื้อเครื่องคั่วกาแฟประจำชุมชน แล้วรับซื้อผลผลิตกาแฟจากชาวบ้านมาคั่วจำหน่ายในร้านกาแฟของตนเอง ซึ่งมีประมาณเจ็ดร้านบนดอยผาหมี